انتخاب يا پيشنهاد موضوع و چالش هاي آن

موسسه پژوهشي ماد دانش پژوهان

مركز جامع مشاوره و انجام خدمات پژوهشي و پژوهش هاي دانشگاهي، شماره ثبت 19994

1- مقدمه 

اصلي ترين پژوهش دوره دانشجويي، واحد پايان نامه مي باشد و با خلق دانش از طريق نگارش پايان نامه، بر قدرت ابتكار و خلاقيت دانشجويان براي رفع مشكلات جامعه خويش افزوده مي شود. پايان نامه، به منزله عملكردي پژوهشي، بيانگر فعاليت علمي منسجم دانشجو است كه زير نظر استادان راهنما و مشاور اجرا مي گردد. ارائه يك پايان نامه مناسب، مي تواند سرآغازي براي پيش برد روند پژوهش در دانشگاه ها باشد. نوشتن پايان نامه، آخرين مرحله دوره كارشناسي ارشد و دكترا است؛ مرحله اي كه نخستين گام تحقيق جدي در عرصه هاي علمي است. سير طبيعي و منطقي رسيدن به اين مرحله، كه در طول دوران تحصيل پس از گذراندن واحدهاي روش تحقيق و انجام تكاليف پژوهشي، اندك اندك استعداد پژوهش در دانشجو شكوفا و توان انجام يك تحقيق علمي را در وي ايجاد شود، تا سرانجام ميزان استعداد و توان پژوهشي او در پايان نامه نشان داده شود.

دغدغه هاي دانشجويان تحصيلات تكميلي، انتخاب موضوع براي نگارش پايان نامه است. اين انتخاب، تصميمي مهم و سرنوشت ساز است. ميزان موفقيت دانشجويان اين مقاطع، به نحو قابل توجهي به اين انتخاب بستگي دارد. آنان معمولا در جست و جوي موضوعات تازه و اصيل براي پژوهش خود هستند و از تكراري بودن موضوع تحقيق خود نگرانند. اين نگراني زماني بيشتر مي شود كه درباره تقريبا هر موضوعي كه جست و جو مي كنند، خود را با دهها يا صدها اثر منتشر شده مواجه مي بينند. گويي درباره همه چيز، قبلا تحقيق شده است و ديگر موضوع تازه اي براي آنان باقي نمانده است. استادان راهنما نيز تمايلي به هدايت موضوعات تكراري ندارند و معمولا دانشجويان خويش را به اتخاذ موضوعات اصيل و جديد تشويق مي كنند.

اگر موضوعي بسيار جديد و بديع نيز به ذهنشان برسد، آن گاه نگران چگونگي انجام آن و دستيابي به پيشينه مناسب براي پژوهش خواهند بود. نتيجه اين وضعيت، هفته ها و گاه ماه ها سرگرداني دانشجويان براي انتخاب موضوع است؛ چراكه دانشجو خود را در طيفي از موضوعات گرفتار مي بيند كه در يك سوي آن، مباحث تكراري اما با سابقه غني پژوهشي است. از سوي ديگر آن، موضوعات جديدي كه پرداختن به آنها با دشواري هاي پيش بيني نشده همراه خواهد بود. چنانچه موضوع انتخاب شده مورد علاقه دانشجو نباشد، به سختي جنبه هاي متفاوت آن مورد بررسي عميق قرار مي گيرد و تأمل جدي روي آن براي دانشجويان دشوار خواهد بود. بر اساس اصول اخلاق پژوهش، پژوهشگران مؤظف هستند موضوعي را براي پژوهش خود انتخاب نمايند كه به خلق دانش جديد و توسعه مرزهاي علمي كمك كند. انتخاب موضوع، مرحله بسيار مهمي در ارتباط بين دانشجويان كارشناسي ارشد و استادان است كه مبناي كار پژوهش و نگارش پايان نامه است. در منابع مختلف، انديشمندان يكي از نخستين و حساس ترين مراحل طرح پژوهش را انتخاب مسئله مناسب و كوشش براي شناخت ابعاد مختلف آن بيان نموده اند. انتخاب و گزينش يك موضوع سنجيده و مطالعه شده، يك تحقيق علمي را به سرانجامي مورد تأييد مي رساند. بعكس، انتخاب نادرست موضوع و عدم دقت در اين انتخاب، كار تحقيق را در مراحل بعد با دشواري هايي روبه رو مي سازد و ممكن است تحقيق را به بيراهه و فرجامي غيرقابل تأييد از ديدگاه علمي سوق دهد. يكي از علل تحقيقات سطحي و بعضا نامعتبر در دانشگاه ها و مؤسسات تحقيقي، همين انتخاب ناسنجيده، غير عملي، مطالعه نشده و باري به هر جهت بودن موضوع پژوهش است.

2- چالش ها

يكي از مهم ترين مراحل فرايند انجام تحقيق است كه متأسفانه، در پژوهش دانشجويان كمتر به اين مرحله توجه مي شود. دانشجويان اغلب موضوعاتي را انتخاب مي كنند كه به دلايل مختلف، از جمله تكراري بودن موضوعات و ناديده گرفتن نيازهاي جامعه در تحقيقات كمتر ارزش علمي دارند. پژوهش مبتني بر مسئله، به جاي بررسي پژوهش هاي قبلي، به شكاف موجود در پيشينه و سؤالات پژوهش هاي قبلي مي پردازد. برخي مسائل و موضوعات قبلا بررسي و قطعيت آنها اعلام شده است و نياز به تكرار تحقيقات ندارند. اين قبيل تكرارها و موازي كاري ها، موجب مي شود تا روح نوآوري و خلاقيت در پايان نامه هاي دانشجويي كم رنگ شود و اين گونه تحقيقات كمتر شكل كاربردي به خود بگيرند. بعضي دانشجويان، نخستين مسئله را به گونه اي انتخاب مي كنند كه بعدها بتوانند در سطح پايان نامه آن را گسترش دهند. بنابراين، نخستين تحقيق به عنوان فرايند اكتشاف خواهد بود. با توجه به تأثير ديدگاه دانشجويان بر مشاركت آنان، توصيه مي شود كه جايگاه و ارزش تحقيقات دانشجويي در كشور مشخص شود و اين تحقيقات در سطوح مختلف كشور تشويق و حمايت شود.

3- راه حل ها 

• تغيير پارامترهاي مساله
• عوض كردن روش حل
• تركيب چند مساله
• استفاده از روشهاي موجود در ساير رشته هاي به ظاهر غير مرتبط
• خاص كردن يا بومي سازي مساله
• استفاده از تكنيك هاي برتر

روش هاي تماس 

تلفن دفتر مركزي-خطوط ويژه: 02144268545

پيامك: 50002357

شبكه هاي اجتماعي تلگرام – واتس اپ – ايمو:  09102340118

وب سايت: https://www.118daneshgah.com

ايميل: info@118daneshgah.com

لينكدين: http://tiny.cc/o74xwy

منبع: http://tiny.cc/n6o94y